Architektura manieryzmu, rozwijająca się w Europie w drugiej połowie XVI wieku, stanowiła odpowiedź na renesansowe zasady harmonii i proporcji, wprowadzając do architektury elementy bardziej ekspresyjne i osobiste. Styl ten charakteryzował się skomplikowanymi formami, odważnym użyciem ornamentów oraz dążeniem do wyrażenia emocji i indywidualności artysty. W architekturze manieryzmu często obserwuje się także asymetrię, złożone układy przestrzenne oraz nietypowe proporcje, co stanowiło odejście od klasycznych ideałów renesansowych.

W kontekście architektury weneckiej, manieryzm znalazł swoje szczególne miejsce, łącząc elementy lokalnej tradycji z wpływami ogólnoeuropejskimi. W Wenecji, gdzie architektura była silnie związana z wodnym otoczeniem i unikalnymi warunkami urbanistycznymi, manieryzm przyjął formy, które harmonizowały z tą specyfiką. Weneccy architekci, tacy jak Andrea Palladio czy Jacopo Sansovino, wprowadzili innowacyjne rozwiązania, które łączyły klasyczne wzory z nowymi, bardziej swobodnymi formami.

Przykładem architektury manieryzmu w Wenecji jest Biblioteka Marciana, zaprojektowana przez Sansovina. Budowla ta łączy elementy klasyczne, takie jak kolumny i portyki, z bardziej złożonymi detalami i ornamentyką, typowymi dla manieryzmu. Inne ważne dzieła to kościół Santa Maria della Salute, który, choć zbudowany w stylu barokowym, nosi cechy manieryzmu w swojej monumentalności i dramatyzmie form.

Architektura manieryzmu w Wenecji była także odpowiedzią na zmieniające się potrzeby społeczne i kulturowe, odzwierciedlając złożoną tożsamość miasta jako centrum handlowego i kulturalnego. W rezultacie, styl ten przyczynił się do rozwoju unikalnego weneckiego języka architektonicznego, który łączył tradycję z nowoczesnością, pozostawiając trwały ślad w historii architektury.