Kościół Santa Maria Mater Domini, znany jako kościół Najświętszej Maryi Panny Matki Pana Jezusa, znajduje się w weneckiej dzielnicy Santa Croce. Należy do patriarchatu Wenecji i pełni rolę kościoła filialnego parafii San Cassiano Martire. W jego wnętrzu można podziwiać obraz “Męczeństwo św. Krystyny” autorstwa Vincenza Cateny z 1520 roku.
Historia
Kościół został założony w 960 roku przez rodzinę Capellich i pierwotnie nosił wezwanie św. Krystyny. W 1128 roku zmieniono jego patrona na Najświętszą Maryję Pannę. W latach 1503-1512 zbudowano nową świątynię, prawdopodobnie według projektu Maura Codussiego, a poświęcenie miało miejsce w 1540 roku. W XIX wieku, na skutek reform napoleońskich, kościół stał się kościołem filialnym parafii San Cassiano, a w 1952 roku wrócił pod jurysdykcję parafii San Eustachio.
Architektura
Kościół wyróżnia się dwukondygnacyjną fasadą z kamienia istryjskiego, z głównym portalem i bocznymi oknami. Kampanila o wysokości 33 metrów, zbudowana w 1503 roku, przeszła renowację w XVIII wieku.
Wnętrze
Wnętrze kościoła ma plan greckiego krzyża i jest przykryte kopułą. Elementy architektury łączą wpływy bizantyńskie z renesansowymi. Centralny ołtarz, wykonany z marmuru, ozdobiony jest rzeźbą Madonny z Dzieciątkiem. W bocznych kaplicach znajdują się renesansowe ołtarze z dziełami Lorenza Bregna.
Ołtarze i dzieła sztuki
W kościele znajdują się różne ołtarze, w tym dedykowany św. Krystynie, z obrazem Cateny. Na ścianach wiszą dzieła znanych artystów, takich jak Jacopo Tintoretto oraz Francesca Bissola, które wzbogacają wnętrze świątyni.
Kościół Santa Maria Mater Domini to ważny element weneckiego dziedzictwa kulturowego, łączący historię, architekturę i sztukę.
Kościół Santa Maria Mater Domini - Data powstania
Rok 1502
Kościół Santa Maria Mater Domini - Główni architekci
Mauro Codussi
Pochodził z miejscowości Lenna, jako syn Martina Codussiego. O jego życiu przed osiedleniem się w Wenecji w 1469 roku wiadomo niewiele. Miał dwóch synów: Domenica, zajmującego się handlem suknem, oraz Santina.
Działalność architektoniczna
Około 1469 roku rozpoczęto wznoszenie kościoła San Michele in Isola, którego projekt przypisywany jest Codussiemu. Nie jest jasne, dlaczego to właśnie jemu zlecono opracowanie planów, choć istnieją przypuszczenia, że wcześniej współpracował z kamedułami przy budowie świątyni w Rawennie. Fasada kościoła ukończona została w 1475 roku i stanowi jeden z najwcześniejszych przykładów architektury renesansowej w Wenecji. Projekt przypisuje się Codussiemu także w przypadku chóru klasztornego (tzw. barco), przecinającego nawę główną.
W 1482 roku na zlecenie patriarchy Maffea Gerarda, Codussi rozpoczął przebudowę dzwonnicy kościoła San Pietro di Castello, która została uszkodzona przez uderzenie pioruna. Prace trwały sześć lat, a wieżę wieńczyła pierwotnie kopuła w stylu bizantyńskim (zdemontowana w XVII wieku).
W 1483 roku objął funkcję głównego architekta kościoła San Zaccaria, gdzie jego zadaniem było połączenie elementów gotyckich z nową, renesansową estetyką. Zrealizował wyższe partie fasady, renesansowe kolumny wnętrza oraz charakterystyczną marmurową elewację o pięciu kondygnacjach. Dolna część zachowała jeszcze cechy gotyckie, podczas gdy górne piętra zdominowała klasyczna symetria, zdobiona kolumnami, pilastrami i półokrągłym tympanonem z rzeźbami.
Po pożarze w 1483 roku, który zniszczył wschodnie skrzydło Pałacu Dożów, Codussi prawdopodobnie zaangażowany był w jego odbudowę – mimo że oficjalnie projekt przypisuje się Antonio Rizziemu. Styl architektoniczny nowych fasad sugeruje jednak istotny udział Codussiego.
W tym samym roku zaprojektował także kaplicę rodzinną Katarzyny Cornaro przy kościele Santi Apostoli, budowaną do 1499 roku.
W 1491 roku kierował rekonstrukcją budynku Scuoli Grande di San Marco, a jego styl można dostrzec w formach fasady, przypominających układ i estetykę elewacji kościoła San Zaccaria.
W tym samym roku powierzono mu również projekt nowego kościoła Santa Maria Formosa, którego centralny plan nawiązuje do krzyża greckiego. Ten projekt uznaje się za zapowiedź najdojrzalszego dzieła Codussiego – San Giovanni Crisostomo – którego budowy nie zdążył ukończyć przed śmiercią. Prace dokończył jego syn, Domenico.
przeczytaj więcej
Kościół Santa Maria Mater Domini - Styl architektoniczny
Architektura renesansu w Wenecji
Architektura renesansu, która rozwijała się od końca XV wieku do początku XVII wieku, stanowi kluczowy etap w historii architektury europejskiej, charakteryzując się powrotem do klasycznych form i zasad estetycznych, inspirowanych antykiem. Wenecja, jako jedno z najważniejszych centrów handlowych i kulturalnych Europy, odegrała istotną rolę w rozwoju tego stylu, łącząc wpływy włoskie z lokalnymi tradycjami.
W architekturze renesansowej w Wenecji można dostrzec kilka charakterystycznych cech. Przede wszystkim, architekci tego okresu dążyli do harmonii, proporcji i równowagi, co było odzwierciedleniem humanistycznych idei tamtych czasów. Kluczowymi elementami stylu renesansowego były kolumny, pilastry, łuki oraz symetryczne układy przestrzenne. W Wenecji architekci często wykorzystywali także elementy gotyckie, co nadawało budowlom unikalny charakter.
Jednym z najważniejszych przykładów architektury renesansowej w Wenecji jest Pałac Dożów (Palazzo Ducale), który łączy w sobie elementy gotyckie i renesansowe. Jego bogato zdobione fasady, wspaniałe krużganki oraz monumentalne wnętrza ukazują dążenie do estetyki i majestatu. Innym istotnym dziełem jest Kościół San Giorgio Maggiore, zaprojektowany przez Andrea Palladia, który stał się jednym z symboli weneckiego renesansu. Jego klasyczne proporcje i harmonijna forma odzwierciedlają zasady architektury renesansowej.
Ważnym aspektem architektury renesansowej w Wenecji była także innowacyjność w zakresie materiałów budowlanych. Wykorzystanie cegły, marmuru oraz weneckiego kamienia pozwoliło na tworzenie złożonych struktur, które były zarówno funkcjonalne, jak i estetyczne. Weneccy architekci, tacy jak Jacopo Sansovino czy Andrea Palladio, wprowadzili nowe rozwiązania, które miały wpływ na rozwój architektury nie tylko w Wenecji, ale i w całej Europie.
Architektura renesansu w Wenecji, z jej unikalnym połączeniem klasycznych form i lokalnych tradycji, stanowi ważny rozdział w historii sztuki i architektury, a jej dziedzictwo jest nadal widoczne w wielu weneckich budowlach, które przyciągają turystów z całego świata.
przeczytaj więcej
Weneckie zabytki w tym stylu:
Kościół Santa Maria Mater Domini - Dzielnica
Santa Croce
Santa Croce to jedna z sześciu dzielnic (sestieri) Wenecji, położona w zachodniej części miasta, wzdłuż północnego brzegu Canale Grande. Graniczy z dzielnicami San Polo, Dorsoduro oraz z obszarami lądowymi, w tym z Mestre. Santa Croce jest mniej turystyczna w porównaniu do innych części Wenecji, co sprawia, że zachowała bardziej lokalny charakter.
Dzielnica ta charakteryzuje się wąskimi uliczkami, malowniczymi placami i tradycyjną architekturą wenecką. W Santa Croce znajduje się kilka istotnych zabytków, w tym kościół San Giacomo dell'Orio, który jest jednym z najstarszych w Wenecji. Warto również zwrócić uwagę na Palazzo Mocenigo, który obecnie pełni funkcję muzeum poświęconego historii tkanin i perfum.
Santa Croce jest także znana z pięknych ogrodów oraz kanałów, które tworzą malownicze tło dla spacerów. Dzielnica jest dobrze skomunikowana z innymi częściami Wenecji dzięki vaporetto (tramwajom wodnym) oraz mostom łączącym różne sestieri.
Mimo że Santa Croce nie jest tak oblegana przez turystów jak inne dzielnice, oferuje unikalny wgląd w codzienne życie mieszkańców Wenecji oraz możliwość odkrywania mniej znanych, ale równie urokliwych zakątków tego niezwykłego miasta.
przeczytaj więcej
W tej dzielnicy znajdziesz również:
Źródła grafik:
- Wolfgang Moroder
