Kościół Santa Maria del Giglio, znany także jako Santa Maria Zobenigo, to rzymskokatolicka świątynia znajdująca się w dzielnicy San Marco w Wenecji. Z pierwotnego kościoła, założonego przez rodzinę Jubanico, zachowały się jedynie fragmenty; obecny budynek został wzniesiony w latach 1680–1683 według projektu Giuseppe Benoniego. Jego fasada, uznawana za jeden z najwspanialszych przykładów baroku weneckiego, została ozdobiona dziełami takich artystów jak Giuseppe Sardi i Heinrich Meyring.
Historia kościoła sięga czasów bizantyjskich, a jego przebudowy miały miejsce w 976 i 1105 roku. W 1700 roku świątynia została konsekrowana przez patriarchy Giovanni Alberto Badoera. W XIX wieku, w wyniku reform napoleońskich, kościół zachował status parafialny, mimo że wiele innych zostało zlikwidowanych. W 1967 roku przekształcono go w kościół rektorski.
Fasada kościoła, bogato zdobiona, składa się z dwóch kondygnacji z kolumnami w porządku jońskim i korynckim. Wnętrze to jednonawowa przestrzeń z trzema ołtarzami po obu stronach, w której znajdują się dzieła takich mistrzów jak Rubens, Tintoretto i Zanchi. Organy, zbudowane w 1913 roku przez firmę Mascioni, posiadają dwa manuały.
Kampanila, która kiedyś zdobiła kościół, została rozebrana w 1774 roku, a jej odbudowa została przerwana na etapie 8 metrów. Obecnie w tym miejscu znajduje się sklep z pamiątkami.
Kościół Santa Maria del Giglio w Wenecji - Data powstania
Rok 966
Kościół Santa Maria del Giglio w Wenecji - Główni architekci
Giuseppe Sardi
Giuseppe Sardi, urodzony około 1680 roku w Sant’Angelo in Vado w regionie Marche, należącym wówczas do Państwa Kościelnego, był włoskim architektem działającym głównie w Rzymie w pierwszej połowie XVIII wieku. Jego nazwisko często pojawia się w dokumentach budowlanych z epoki, choć częściej jako capomastro, czyli mistrz budowlany, niż architekt sensu stricto. Należy go odróżniać od innego architekta o tym samym imieniu i nazwisku, Giuseppe Sardiego z Lugano, czynnego w Wenecji w XVII wieku.
Najpewniejszym i najlepiej udokumentowanym dziełem Sardiego jest projekt i realizacja kościoła Santa Maria del Rosario w Marino w 1712 roku, powstałego na zlecenie rodu Colonna. Świątynia ma centralny plan i charakterystyczną, bogato dekorowaną kopułę. Jest to także pierwsze znane dzieło artysty.
Sardi uczestniczył jako capomastro w realizacjach kilku ważnych projektów w Rzymie, pod kierunkiem znanych architektów: pracował przy Santa Maria in Trastevere (1714) u boku Recalcatiego, Santa Maria in Monticelli (1715) pod kierunkiem Sassiego oraz Santissima Trinità dei Pellegrini (1722–1723) we współpracy z Francesco de Sanctisem. Przypisuje mu się również modernizację baptysterium przy San Lorenzo in Lucina, prowadzoną między 1713 a 1721 rokiem.
Jednym z jego najlepiej potwierdzonych projektów jest również nieistniejąca dziś fasada Santa Maria in Cosmedin, wzniesiona w 1718 roku na miejscu romańskiej, rozebranej pod koniec XIX wieku. Jej wygląd znany jest z rycin Giuseppe Vasi i dawnych fotografii. Autorstwo Sardiego potwierdzono także w przypadku fasady kościoła Santi Quaranta Martiri (San Pasquale Baylon) na Zatybrzu, wykonanej w latach 1736–1739 i wzorowanej na wcześniejszym projekcie Francesca Fontany dla kościoła Santa Maria delle Neve.
Kontrowersje budzi udział Sardiego w pracach przy innych fasadach rzymskich kościołów, w tym San Paolo alla Regola, gdzie autorstwo projektu przypisywano różnym twórcom: Giovanniemu Battista Contiemu, Giacomo Cioliemu i właśnie Sardiemu, bez jednoznacznego rozstrzygnięcia.
Najbardziej dyskusyjnym, a zarazem najczęściej wspominanym w kontekście jego stylu dziełem jest fasada Santa Maria Maddalena, jedna z nielicznych realizacji w stylu rokoko w Rzymie. Choć budowę rozpoczęto jeszcze w XVII wieku, fasada nie była ukończona do 1734 roku. Wczesne przewodniki i opisy milczą na temat autora projektu, a nazwisko Sardiego pojawia się dopiero w edycji przewodnika Roisecco z 1750 roku. Z uwagi na brak zachowanego dorobku porównawczego nie ma podstaw do jednoznacznego przypisania autorstwa, choć Sardi pozostaje jednym z głównych kandydatów obok Emanuela Rodrigueza Dos Santosa.
Działalność Giuseppe Sardiego jest dziś trudna do jednoznacznego ocenienia z uwagi na fragmentaryczność materiałów źródłowych i rozproszenie jego dzieł. Pozostaje postacią interesującą i niejednoznaczną w historii architektury rzymskiego osiemnastego stulecia.
przeczytaj więcej
Kościół Santa Maria del Giglio w Wenecji - Styl architektoniczny
Architektura baroku w Wenecji
Architektura baroku to styl, który rozwijał się w Europie od końca XVI wieku do XVIII wieku, charakteryzujący się dramatyzmem, bogactwem form oraz ekspresją emocjonalną. Barok był odpowiedzią na renesansowe dążenie do harmonii i proporcji, wprowadzając dynamiczne kształty, złożone układy przestrzenne oraz bogate zdobienia. Styl ten miał swoje korzenie w Włoszech, a następnie rozprzestrzenił się na inne kraje europejskie, w tym do Polski, Francji, Hiszpanii oraz na obszarze krajów niemieckojęzycznych.
W architekturze barokowej szczególną rolę odgrywały elementy takie jak kolumny, pilastry, kopuły oraz bogato zdobione fasady. Wnętrza budowli barokowych cechują się często monumentalnymi przestrzeniami, które są wypełnione sztuką, rzeźbą oraz malarstwem, co miało na celu wywołanie silnych emocji u obserwatorów.
W Wenecji, architektura barokowa rozwinęła się w sposób szczególny, z uwagi na unikalne uwarunkowania geograficzne oraz kulturowe tego miasta. Wenecka architektura barokowa jest znana z efektownych budowli, które łączą w sobie elementy tradycyjnej architektury weneckiej z nowatorskimi rozwiązaniami typowymi dla baroku.
Jednym z najważniejszych przykładów architektury barokowej w Wenecji jest kościół Santa Maria della Salute, zaprojektowany przez Baldassarre Longhenę i ukończony w 1687 roku. Budowla ta, z charakterystyczną kopułą i bogato zdobionymi fasadami, stanowi symbol weneckiego baroku. Kościół został wzniesiony jako wotum dziękczynne za ocalenie miasta od epidemii dżumy.
Innym znaczącym obiektem jest Pałac Grassi, który, choć pierwotnie zbudowany w stylu renesansowym, przeszedł istotne zmiany w okresie baroku, a jego fasada została wzbogacona o barokowe detale. Również Palazzo Mocenigo czy Palazzo Vendramin-Calergi prezentują cechy barokowe, łącząc w sobie elegancję z monumentalnością.
W architekturze weneckiego baroku można dostrzec także wpływy klasycyzmu, co objawia się w prostocie form oraz symetrii, które zyskują na znaczeniu w późniejszym okresie. Wenecka architektura barokowa jest zatem przykładem syntezy tradycji i nowatorstwa, które przyczyniły się do niepowtarzalnego charakteru miasta, znanego z bogatej historii oraz kultury.
Podsumowując, architektura baroku w Wenecji to zjawisko, które łączy w sobie dramatyzm i bogactwo form z lokalnym dziedzictwem architektonicznym, tworząc unikalny styl, który do dziś zachwyca turystów i miłośników architektury z całego świata.
przeczytaj więcej
Weneckie zabytki w tym stylu:
Kościół Santa Maria del Giglio w Wenecji - Dzielnica
San Marco
San Marco to jedna z najbardziej znanych dzielnic Wenecji, położona w centralnej części miasta. Jest to miejsce o ogromnym znaczeniu historycznym, kulturalnym i turystycznym, często uważane za serce Wenecji. Dzielnica ta jest znana przede wszystkim z majestatycznej Bazyliki św. Marka, która jest jednym z najważniejszych przykładów architektury bizantyjskiej w Europie.
Na placu Świętego Marka (Piazza San Marco), który jest centralnym punktem dzielnicy, znajdują się również Pałac Dożów (Palazzo Ducale) oraz dzwonnica św. Marka (Campanile di San Marco), z której rozciąga się panoramiczny widok na miasto oraz lagunę wenecką. San Marco jest także znane z licznych kawiarni, takich jak Caffè Florian, które mają długą historię i są popularnym miejscem spotkań turystów i mieszkańców.
Dzielnica ta charakteryzuje się wąskimi uliczkami, malowniczymi kanałami oraz licznymi mostami, co czyni ją jednym z najbardziej urokliwych miejsc w Wenecji. San Marco przyciąga rocznie miliony turystów, którzy przyjeżdżają, aby podziwiać jej architekturę, muzea oraz bogate życie kulturalne. Warto również zaznaczyć, że San Marco jest miejscem organizacji wielu wydarzeń kulturalnych, w tym karnawału weneckiego, który przyciąga uwagę gości z całego świata.
W San Marco znajduje się także wiele luksusowych sklepów, restauracji oraz hoteli, co czyni tę dzielnicę jednym z najbardziej ekskluzywnych miejsc w Wenecji. Z uwagi na swoje znaczenie i piękno, San Marco jest nie tylko symbolem Wenecji, ale również jednym z najważniejszych punktów na mapie turystycznej Włoch.
przeczytaj więcej
W tej dzielnicy znajdziesz również:
Źródła grafik:
