Kościół San Salvador (wł. Chiesa del Santissimo Salvatore) to rzymskokatolicka świątynia znajdująca się w Wenecji, w dzielnicy San Marco. Należy do Patriarchatu Wenecji i pełni funkcję kościoła parafialnego dla parafii SS. Salvatore. Jest dedykowany Najświętszemu Zbawicielowi.
Wnętrze kościoła, będące przykładem renesansowej architektury weneckiej, słynie z obrazu “Przemienienie Pańskie” autorstwa Tycjana oraz z ukrytego pod nim dzieła z XIV wieku, które wystawiane jest publicznie jedynie trzy razy w roku: na Boże Narodzenie, Wielkanoc i w święto Najświętszego Zbawiciela (6 sierpnia).
Historia
Pierwsze wzmianki o kościele sięgają VII wieku, kiedy to biskup św. Magnus miał otrzymać wizję wskazującą miejsce na budowę świątyni. W 1141 roku istniał już klasztor kanoników regularnych, który ucierpiał w pożarze w 1167 roku. Kościół został ponownie poświęcony w 1184 roku po przebudowie. W 1506 roku rozpoczęto nową przebudowę, której patronowali znani architekci, a jej celem było nadanie kościołowi statusu narodowej świątyni. Prace trwały do lat 30. XVI wieku, a fasada została ukończona w XVII wieku.
Architektura
Kościół ma formę trzynawowej bazyliki z kopułami. Fasada, zaprojektowana przez Giuseppe Sardiego, jest bogato zdobiona rzeźbami autorstwa Bernarda Falconiego. Wnętrze wyróżnia się marmurowym ołtarzem głównym, w którym znajduje się obraz Tycjana oraz cenny zabytek – Pala d’oro.
Wnętrze
Wnętrze kościoła jest bogate w dzieła sztuki, w tym liczne ołtarze i pomniki nagrobne, takie jak grobowiec królowej Cypru, Katarzyny Cornaro, oraz pomnik nagrobny Francesca Veniera, wykonany przez Jacopa Sansovina. W kościele znajduje się także zakrystia z freskami oraz kaplice dedykowane różnym świętym.
Kościół San Salvador jest ważnym punktem na mapie kulturalnej Wenecji, łączącym historię, sztukę i architekturę w jednym z najpiękniejszych miast świata.
Kościół San Salvador w Wenecji - Data powstania
Rok 1141

Kościół San Salvador w Wenecji - Główni architekci
Tullio Lombardo
Tullio Lombardo, znany również jako Tullio Solari, urodził się około 1455 roku i zmarł 17 listopada 1532. Był jednym z najwybitniejszych rzeźbiarzy włoskiego renesansu, a jego twórczość pozostaje jednym z najczystszych przykładów klasycyzmu w rzeźbie tego okresu. Pochodził z artystycznej rodziny – jego ojcem był słynny Pietro Lombardo, a bratem Antonio Lombardo. Cała rodzina pracowała razem przy realizacjach wielu ważnych dzieł w Wenecji, szczególnie przy nagrobkach i dekoracjach kościołów.
W kościele Santi Giovanni e Paolo w Wenecji współtworzył wraz z ojcem i bratem pomnik doży Pietro Moceniga oraz monumentalny nagrobek doży Andrei Vendramina, który naśladował formę rzymskiego łuku triumfalnego, ozdobionego bogatym zespołem postaci rzeźbiarskich. W ramach tej drugiej realizacji powstała również rzeźba Adama, uznawana za pierwszą monumentalną klasyczną rzeźbę aktu męskiego stworzoną od czasów starożytnych, będącą manifestacją powrotu do form i ideałów antyku.
Tullio Lombardo był również autorem lub współtwórcą innych dzieł sepulkralnych w Wenecji. Przypisuje mu się wykonanie nagrobka Marco Cornaro w kościele Santi Apostoli oraz fryzu w kaplicy Cornaro w Santa Maria Gloriosa dei Frari, a także udział w dekoracji architektoniczno-rzeźbiarskiej Santa Maria dei Miracoli, jednej z najpiękniejszych świątyń renesansowych w mieście. Przypisywany mu jest również pomnik doży Giovanniego Moceniga w kościele San Giovanni e Paolo.
Twórczość Tullia Lombarda stanowi jedno z najwybitniejszych osiągnięć weneckiego renesansu, łącząc w sobie elegancję klasyczną z głębokim humanistycznym przekazem. Pozostaje jednym z najbardziej cenionych artystów przełomu XV i XVI wieku, a jego dzieła wyznaczały nowe standardy dla rzeźby monumentalnej w całej północnej Italii.
przeczytaj więcej
Kościół San Salvador w Wenecji - Styl architektoniczny
Architektura renesansu w Wenecji
Architektura renesansu, która rozwijała się od końca XV wieku do początku XVII wieku, stanowi kluczowy etap w historii architektury europejskiej, charakteryzując się powrotem do klasycznych form i zasad estetycznych, inspirowanych antykiem. Wenecja, jako jedno z najważniejszych centrów handlowych i kulturalnych Europy, odegrała istotną rolę w rozwoju tego stylu, łącząc wpływy włoskie z lokalnymi tradycjami.
W architekturze renesansowej w Wenecji można dostrzec kilka charakterystycznych cech. Przede wszystkim, architekci tego okresu dążyli do harmonii, proporcji i równowagi, co było odzwierciedleniem humanistycznych idei tamtych czasów. Kluczowymi elementami stylu renesansowego były kolumny, pilastry, łuki oraz symetryczne układy przestrzenne. W Wenecji architekci często wykorzystywali także elementy gotyckie, co nadawało budowlom unikalny charakter.
Jednym z najważniejszych przykładów architektury renesansowej w Wenecji jest Pałac Dożów (Palazzo Ducale), który łączy w sobie elementy gotyckie i renesansowe. Jego bogato zdobione fasady, wspaniałe krużganki oraz monumentalne wnętrza ukazują dążenie do estetyki i majestatu. Innym istotnym dziełem jest Kościół San Giorgio Maggiore, zaprojektowany przez Andrea Palladia, który stał się jednym z symboli weneckiego renesansu. Jego klasyczne proporcje i harmonijna forma odzwierciedlają zasady architektury renesansowej.
Ważnym aspektem architektury renesansowej w Wenecji była także innowacyjność w zakresie materiałów budowlanych. Wykorzystanie cegły, marmuru oraz weneckiego kamienia pozwoliło na tworzenie złożonych struktur, które były zarówno funkcjonalne, jak i estetyczne. Weneccy architekci, tacy jak Jacopo Sansovino czy Andrea Palladio, wprowadzili nowe rozwiązania, które miały wpływ na rozwój architektury nie tylko w Wenecji, ale i w całej Europie.
Architektura renesansu w Wenecji, z jej unikalnym połączeniem klasycznych form i lokalnych tradycji, stanowi ważny rozdział w historii sztuki i architektury, a jej dziedzictwo jest nadal widoczne w wielu weneckich budowlach, które przyciągają turystów z całego świata.
przeczytaj więcej
Weneckie zabytki w tym stylu:
Kościół San Salvador w Wenecji - Dzielnica
San Marco
San Marco to jedna z najbardziej znanych dzielnic Wenecji, położona w centralnej części miasta. Jest to miejsce o ogromnym znaczeniu historycznym, kulturalnym i turystycznym, często uważane za serce Wenecji. Dzielnica ta jest znana przede wszystkim z majestatycznej Bazyliki św. Marka, która jest jednym z najważniejszych przykładów architektury bizantyjskiej w Europie.
Na placu Świętego Marka (Piazza San Marco), który jest centralnym punktem dzielnicy, znajdują się również Pałac Dożów (Palazzo Ducale) oraz dzwonnica św. Marka (Campanile di San Marco), z której rozciąga się panoramiczny widok na miasto oraz lagunę wenecką. San Marco jest także znane z licznych kawiarni, takich jak Caffè Florian, które mają długą historię i są popularnym miejscem spotkań turystów i mieszkańców.
Dzielnica ta charakteryzuje się wąskimi uliczkami, malowniczymi kanałami oraz licznymi mostami, co czyni ją jednym z najbardziej urokliwych miejsc w Wenecji. San Marco przyciąga rocznie miliony turystów, którzy przyjeżdżają, aby podziwiać jej architekturę, muzea oraz bogate życie kulturalne. Warto również zaznaczyć, że San Marco jest miejscem organizacji wielu wydarzeń kulturalnych, w tym karnawału weneckiego, który przyciąga uwagę gości z całego świata.
W San Marco znajduje się także wiele luksusowych sklepów, restauracji oraz hoteli, co czyni tę dzielnicę jednym z najbardziej ekskluzywnych miejsc w Wenecji. Z uwagi na swoje znaczenie i piękno, San Marco jest nie tylko symbolem Wenecji, ale również jednym z najważniejszych punktów na mapie turystycznej Włoch.
przeczytaj więcej
W tej dzielnicy znajdziesz również:
Źródła grafik: