Kościół San Rocco (wł. chiesa di San Rocco) to rzymskokatolicka świątynia położona w weneckiej dzielnicy San Polo, administracyjnie przynależąca do Patriarchatu Wenecji. Jest to kościół rektorski parafii Santa Maria Gloriosa dei Frari oraz jeden z pięciu weneckich kościołów wotywnych, obok San Giobbe, San Sebastiano, Il Redentore i Santa Maria della Salute. W jego wnętrzu znajdują się znakomite dzieła Jacopa Tintoretta, ilustrujące życie patrona.
Historia kościoła sięga lat 1489–1508, kiedy to został zbudowany przez Pietra Bona dla Bractwa św. Rocha, założonego w 1478 roku w czasie zarazy. Po przeniesieniu relikwii świętego do Wenecji w 1485 roku, kościół stał się miejscem modlitwy dla biednych i chorych. W 1725 roku przeszedł znaczną przebudowę, a jego fasada, wzniesiona w latach 1765–1771, została zaprojektowana przez Giorgia Fossatiego i Bernardina Maccaruzziego.
Fasada kościoła, monumentalna i bogato zdobiona, kontrastuje z prostotą pobliskiej Scuoletty San Rocco. Ozdabiają ją posągi weneckich świętych oraz płaskorzeźba przedstawiająca św. Rocha. Kampanila, zbudowana w 1494 roku, ma wysokość 29 metrów.
Wnętrze kościoła zachowało elementy z XV/XVI wieku, z najważniejszym ołtarzem głównym, w którym znajdują się relikwie św. Rocha. Ściany zdobią obrazy Tintoretta, a na nawie znajdują się dzieła Giovanniego Antonia Fumianiego oraz Il Pordenone.
Kościół San Rocco w Wenecji - Data powstania
Rok 1489
Kościół San Rocco w Wenecji - Główni architekci
Pietro Bon
Pietro Bon, aktywny w Wenecji między 1489 a 1529 rokiem, był włoskim architektem działającym w okresie przejściowym między gotykiem a renesansem, choć jego twórczość długo pozostawała w cieniu i była często mylona z dokonaniami innych artystów. Bywał błędnie utożsamiany z Bartolomeo Bonem młodszym, a także z Bartolomeo di Francesco Bergamasco. Choć pochodził prawdopodobnie z Bergamo, nie był spokrewniony ze słynnym rzeźbiarzem Bartolomeo Bonem, choć możliwe, że był związany rodzinnie z Guglielmem Bergamasco.
W 1496 roku objął stanowisko proto al Sal, czyli miejskiego architekta odpowiedzialnego za nadzór nad pracami budowlanymi, zastępując Bartolomea Bona, który został w tym czasie mianowany admirałem. Funkcję tę sprawował do 1528 roku, kiedy jego miejsce zajął Jacopo Sansovino jako nowy proto San Marco. W tym okresie Bon zajmował się licznymi projektami w obrębie placu św. Marka, m.in. w 1509 roku prowadził prace przy wieży Torresella Pałacu Dożów, a w 1511 roku nadzorował odbudowę dachu i komory dzwonów kampanili św. Marka, uszkodzonej przez piorun.
W 1512 roku, pod kierunkiem Tullia Lombarda, uczestniczył w pracach przy marmurowych dekoracjach kaplicy Zen w bazylice św. Marka, prawdopodobnie jako nadzorca wykonania, a nie sam kamieniarz. Od 1514 roku kierował realizacją północnego skrzydła Procuratie Vecchie, rozpoczynając od projektu autorstwa Giovanni Celestra, który objął odcinek od wieży zegarowej aż po mostek dei Dai. Kolejny fragment, bardziej funkcjonalny i prostszy stylistycznie, prawdopodobnie jest już autorstwa samego Bona. Ostatnie zachodnie partie zostały później przebudowane przez Sansovina, który wprowadził bardziej otwartą kompozycję, rozluźniając pierwotny układ zamkniętych dziedzińców.
W 1517 roku Bon został mianowany głównym architektem Scuoli Grande di San Rocco, której nowa, monumentalna siedziba miała powstać zgodnie z życzeniem bractwa. Wkrótce jednak doszło do konfliktu – Bon realizował własną koncepcję, odmienną od projektu Celestra, który preferowali członkowie Scuoli. W 1524 roku odsunęli go od prac i powierzyli zadanie Sante Lombardowi, synowi Tullia. Z projektów Bona zachowały się jedynie dolne partie fasad od strony placu San Rocco i przyległej uliczki (z wyjątkiem późniejszych kolumn dodanych przez Scarpagnina).
Tradycyjnie przypisuje mu się autorstwo projektów kościoła San Rocco i pałacu Trevisan-Cappello, jednak brak jednoznacznych dowodów na jego udział jako projektanta w jakimkolwiek z dokumentowanych przedsięwzięć czyni przypisywanie mu innych budowli wysoce spekulatywnym. Jego rola w historii weneckiej architektury pozostaje częściowo niejasna, lecz jako długoletni proto odegrał istotną funkcję w kształtowaniu miejskiej zabudowy Wenecji w pierwszych dekadach XVI wieku.
przeczytaj więcej
Kościół San Rocco w Wenecji - Styl architektoniczny
Architektura renesansu w Wenecji
Architektura renesansu, która rozwijała się od końca XV wieku do początku XVII wieku, stanowi kluczowy etap w historii architektury europejskiej, charakteryzując się powrotem do klasycznych form i zasad estetycznych, inspirowanych antykiem. Wenecja, jako jedno z najważniejszych centrów handlowych i kulturalnych Europy, odegrała istotną rolę w rozwoju tego stylu, łącząc wpływy włoskie z lokalnymi tradycjami.
W architekturze renesansowej w Wenecji można dostrzec kilka charakterystycznych cech. Przede wszystkim, architekci tego okresu dążyli do harmonii, proporcji i równowagi, co było odzwierciedleniem humanistycznych idei tamtych czasów. Kluczowymi elementami stylu renesansowego były kolumny, pilastry, łuki oraz symetryczne układy przestrzenne. W Wenecji architekci często wykorzystywali także elementy gotyckie, co nadawało budowlom unikalny charakter.
Jednym z najważniejszych przykładów architektury renesansowej w Wenecji jest Pałac Dożów (Palazzo Ducale), który łączy w sobie elementy gotyckie i renesansowe. Jego bogato zdobione fasady, wspaniałe krużganki oraz monumentalne wnętrza ukazują dążenie do estetyki i majestatu. Innym istotnym dziełem jest Kościół San Giorgio Maggiore, zaprojektowany przez Andrea Palladia, który stał się jednym z symboli weneckiego renesansu. Jego klasyczne proporcje i harmonijna forma odzwierciedlają zasady architektury renesansowej.
Ważnym aspektem architektury renesansowej w Wenecji była także innowacyjność w zakresie materiałów budowlanych. Wykorzystanie cegły, marmuru oraz weneckiego kamienia pozwoliło na tworzenie złożonych struktur, które były zarówno funkcjonalne, jak i estetyczne. Weneccy architekci, tacy jak Jacopo Sansovino czy Andrea Palladio, wprowadzili nowe rozwiązania, które miały wpływ na rozwój architektury nie tylko w Wenecji, ale i w całej Europie.
Architektura renesansu w Wenecji, z jej unikalnym połączeniem klasycznych form i lokalnych tradycji, stanowi ważny rozdział w historii sztuki i architektury, a jej dziedzictwo jest nadal widoczne w wielu weneckich budowlach, które przyciągają turystów z całego świata.
przeczytaj więcej
Weneckie zabytki w tym stylu:
Kościół San Rocco w Wenecji - Dzielnica
San Polo
San Polo to jedna z sześciu dzielnic (sestieri) Wenecji, położona w centralnej części miasta, pomiędzy kanałem Grande a kanałem San Toma. Jest to jedna z najmniejszych dzielnic Wenecji, ale jednocześnie jedna z najstarszych, z bogatą historią sięgającą czasów średniowiecza. San Polo charakteryzuje się wąskimi uliczkami, malowniczymi mostami oraz urokliwymi placami, które przyciągają turystów i mieszkańców.
W sercu dzielnicy znajduje się Campo San Polo, największy plac w Wenecji, który jest miejscem wielu lokalnych wydarzeń i festiwali. Na placu tym znajduje się także kościół San Polo, znany z cennych dzieł sztuki, w tym obrazów autorstwa takich mistrzów jak Giovanni Bellini czy Paolo Veronese.
San Polo jest również znane z tradycyjnego targu rybnego, Mercato di Rialto, który jest jednym z najstarszych i najbardziej popularnych rynków w Wenecji. Targ ten oferuje świeże owoce morza, warzywa oraz lokalne produkty, co czyni go ważnym punktem dla mieszkańców oraz turystów pragnących zasmakować w wenecjańskiej kuchni.
Dzielnica ta jest również domem dla licznych sklepów, restauracji i kawiarni, które oferują typowe dania kuchni weneckiej. San Polo, dzięki swojemu historycznemu charakterowi i kulturalnemu dziedzictwu, stanowi istotny element wenecjańskiego krajobrazu, przyciągając miłośników historii, sztuki oraz unikalnej architektury.
przeczytaj więcej
W tej dzielnicy znajdziesz również:
Źródła grafik:
