Kościół San Giovanni Elemosinario, znany również jako San Zuane de Rialto, to rzymskokatolicka świątynia w dzielnicy San Polo w Wenecji, podlegająca Patriarchatowi Wenecji. Jako kościół filialny parafii San Silvestro I Papa, jego historia sięga tradycyjnie X wieku, a pierwsza wzmianka pochodzi z 1071 roku. Obecny wygląd budowli jest wynikiem renesansowej przebudowy prowadzonej przez Antonia Abbondiego w latach 1527–1529.
Wnętrze kościoła zdobią dzieła znanych artystów, takich jak Tycjan, którego obraz Św. Jan Jałmużnik znajduje się w ołtarzu głównym, oraz Il Pordenone, autor fresków w kaplicach. Kościół, usytuowany w gęstej zabudowie, jest trudny do zauważenia z zewnątrz, co może być efektem zarówno dbałości o jednolitość architektury, jak i potrzeby duchowieństwa do posiadania lokali handlowych w pobliżu.
Historia parafii nie jest dokładnie znana, ale jej powstanie miało miejsce najpóźniej w XI wieku. W XVI wieku parafia przeszła pod jurysdykcję patriarchy Wenecji, a po dekretach napoleońskich w 1807 roku została zniesiona, a kościół stał się częścią parafii San Silvestro.
Architektonicznie, San Giovanni Elemosinario jest przykładem stylu renesansowego, z kopułą wspartą na czterech filarach. Kampanila przeszła kilka przebudów, a obecnie ma 41 m wysokości. Wnętrze kościoła charakteryzuje się sklepieniem kolebkowym i bogatą dekoracją fresków.
Kościół został zamknięty w latach 80. XX wieku, ale po renowacji otwarto go ponownie w 2002 roku. Obecnie jest on miejscem, które przyciąga turystów zainteresowanych zarówno historią, jak i sztuką.
Kościół San Giovanni Elemosinario - Data powstania
Rok 1071

Kościół San Giovanni Elemosinario - Główni architekci
Antonio Abbondi
Antonio Abbondi, znany powszechnie jako Scarpagnino (zm. 1549), był włoskim architektem epoki renesansu, aktywnym głównie w Wenecji.
Pochodził z Grosio w dolinie Valtellina. W 1505 roku objął stanowisko nadzorcy odbudowy Fondaco dei Tedeschi – ważnego budynku handlowego nad Canal Grande. Trzy lata później został mianowany Proveditore del Sale – urzędnikiem odpowiedzialnym za kontrolę handlu solą w mieście.
Po wielkim pożarze, który 10 stycznia 1514 roku zniszczył część dzielnicy Rialto, Abbondi zaangażował się w odbudowę tej strategicznej części miasta. Rywalizował wtedy z takimi architektami jak Alessandro Leopardi, Giovanni Celeste i Fra Giovanni Giocondo. Ostatecznie to jego projekt Fabbriche Antiche został zaakceptowany i zrealizowany do 1522 roku. W ramach inwestycji powstał m.in. nowy Palazzo dei Dieci Savi – siedziba urzędników odpowiedzialnych za finanse republiki.
W ramach odbudowy dzielnicy przywrócono także do użytku kościół San Giovanni Elemosinario, który został odrestaurowany według jego koncepcji.
W 1527 roku Abbondi objął stanowisko proto-maestra (głównego architekta) Scuoli di San Rocco, gdzie zaprojektował górne piętro budynku.
przeczytaj więcej
Kościół San Giovanni Elemosinario - Styl architektoniczny
Architektura renesansu w Wenecji
Architektura renesansu, która rozwijała się od końca XV wieku do początku XVII wieku, stanowi kluczowy etap w historii architektury europejskiej, charakteryzując się powrotem do klasycznych form i zasad estetycznych, inspirowanych antykiem. Wenecja, jako jedno z najważniejszych centrów handlowych i kulturalnych Europy, odegrała istotną rolę w rozwoju tego stylu, łącząc wpływy włoskie z lokalnymi tradycjami.
W architekturze renesansowej w Wenecji można dostrzec kilka charakterystycznych cech. Przede wszystkim, architekci tego okresu dążyli do harmonii, proporcji i równowagi, co było odzwierciedleniem humanistycznych idei tamtych czasów. Kluczowymi elementami stylu renesansowego były kolumny, pilastry, łuki oraz symetryczne układy przestrzenne. W Wenecji architekci często wykorzystywali także elementy gotyckie, co nadawało budowlom unikalny charakter.
Jednym z najważniejszych przykładów architektury renesansowej w Wenecji jest Pałac Dożów (Palazzo Ducale), który łączy w sobie elementy gotyckie i renesansowe. Jego bogato zdobione fasady, wspaniałe krużganki oraz monumentalne wnętrza ukazują dążenie do estetyki i majestatu. Innym istotnym dziełem jest Kościół San Giorgio Maggiore, zaprojektowany przez Andrea Palladia, który stał się jednym z symboli weneckiego renesansu. Jego klasyczne proporcje i harmonijna forma odzwierciedlają zasady architektury renesansowej.
Ważnym aspektem architektury renesansowej w Wenecji była także innowacyjność w zakresie materiałów budowlanych. Wykorzystanie cegły, marmuru oraz weneckiego kamienia pozwoliło na tworzenie złożonych struktur, które były zarówno funkcjonalne, jak i estetyczne. Weneccy architekci, tacy jak Jacopo Sansovino czy Andrea Palladio, wprowadzili nowe rozwiązania, które miały wpływ na rozwój architektury nie tylko w Wenecji, ale i w całej Europie.
Architektura renesansu w Wenecji, z jej unikalnym połączeniem klasycznych form i lokalnych tradycji, stanowi ważny rozdział w historii sztuki i architektury, a jej dziedzictwo jest nadal widoczne w wielu weneckich budowlach, które przyciągają turystów z całego świata.
przeczytaj więcej
Weneckie zabytki w tym stylu:
Kościół San Giovanni Elemosinario - Dzielnica
San Polo
San Polo to jedna z sześciu dzielnic (sestieri) Wenecji, położona w centralnej części miasta, pomiędzy kanałem Grande a kanałem San Toma. Jest to jedna z najmniejszych dzielnic Wenecji, ale jednocześnie jedna z najstarszych, z bogatą historią sięgającą czasów średniowiecza. San Polo charakteryzuje się wąskimi uliczkami, malowniczymi mostami oraz urokliwymi placami, które przyciągają turystów i mieszkańców.
W sercu dzielnicy znajduje się Campo San Polo, największy plac w Wenecji, który jest miejscem wielu lokalnych wydarzeń i festiwali. Na placu tym znajduje się także kościół San Polo, znany z cennych dzieł sztuki, w tym obrazów autorstwa takich mistrzów jak Giovanni Bellini czy Paolo Veronese.
San Polo jest również znane z tradycyjnego targu rybnego, Mercato di Rialto, który jest jednym z najstarszych i najbardziej popularnych rynków w Wenecji. Targ ten oferuje świeże owoce morza, warzywa oraz lokalne produkty, co czyni go ważnym punktem dla mieszkańców oraz turystów pragnących zasmakować w wenecjańskiej kuchni.
Dzielnica ta jest również domem dla licznych sklepów, restauracji i kawiarni, które oferują typowe dania kuchni weneckiej. San Polo, dzięki swojemu historycznemu charakterowi i kulturalnemu dziedzictwu, stanowi istotny element wenecjańskiego krajobrazu, przyciągając miłośników historii, sztuki oraz unikalnej architektury.
przeczytaj więcej
W tej dzielnicy znajdziesz również:
Źródła grafik: