Kościół Nome di Gesù to świątynia znajdująca się w Wenecji, w dzielnicy Santa Croce, pomiędzy pierwszym odcinkiem Mostu Wolności a kościołem Sant’Andrea della Zirada.
Budowa kościoła trwała od 1815 do 1834 roku, w czasie austriackiej dominacji, według projektu Giannantonio Selvy, a po jego śmierci, pod kierunkiem jego ucznia, Antonio Diedo. Inicjatorem budowy był don Giuliano Catullo, który uzyskał działkę w 1806 roku, jednak prace mogły rozpocząć się dopiero po uzyskaniu funduszy od hrabiego Costanza Taverna i innych darczyńców. Istnieją spekulacje, że do budowy użyto materiałów z rozebranej świątyni San Geminiano, jednak Catullo stanowczo sprzeciwiał się wykorzystaniu materiałów wtórnych.
W 1846 roku zorganizowano tam klasztor, a trzy lata później siostry musiały uciekać przed ostrzałem austriackim. W XX wieku, w wyniku budowy Mostu Wolności i Piazzale Roma, przestrzeń wokół kościoła została znacznie ograniczona. Obecnie świątynia jest użytkowana przez grekokatolicką społeczność ukraińską.
Architektura kościoła odzwierciedla jego pierwotne przeznaczenie jako miejsca klauzurowego. Wysoki mur otaczający budynek ma duże wejście między dwoma pilastrami, na których stoją rzeźby aniołów. Fasada w stylu neoklasycznym ma prostą, harmonijną formę z centralnym wejściem i oknem w kształcie łuku.
Wnętrze kościoła składa się z jednej nawy, oddzielonej od prezbiterium dwiema potężnymi kolumnami jońskimi. Ściany zdobią rzeźby dwunastu apostołów, a stropy pokryte są eleganckimi stiukami. Ołtarz główny, zaprojektowany przez Diedo, jest zwieńczony kopułą i otoczony posągami aniołów. Na bocznych ołtarzach znajdują się obrazy autorstwa Lattanzio Querena.
Nome di Gesù - Data powstania
Rok 1815
Nome di Gesù - Główni architekci
Giannantonio Selva
Życie i działalność
Urodził się w Wenecji w rodzinie związanej z rzemiosłem naukowym i artystycznym. Jego ojciec Lorenzo był autorem publikacji z dziedziny optyki, a dziadek Domenico słynął z produkcji soczewek i teleskopów. W młodości Giannantonio miał kontakt ze środowiskiem intelektualnym skupionym wokół hrabiego Francesca Algarottiego, co miało istotny wpływ na jego edukację.
Początkowe wykształcenie zdobył pod kierunkiem Tommasa Temanzy, a także, jak wskazują niektóre źródła, uczył się rysunku u Pietro Antonio Novellego i perspektywy u Antonia Visentiniego. W latach 1778–1780 przebywał w Rzymie, gdzie zacieśnił relacje z rzeźbiarzem Antonio Canovą i poznał Giacoma Quarenghiego. W tym okresie wykonał m.in. dekoracje sali muzycznej w Palazzo Campidoglio i rozpoczął prace nad wystrojem balowej sali Palazzo Venezia.
W 1781 roku odwiedził Holandię i Anglię — jako jeden z nielicznych włoskich architektów XVIII wieku podróżował na Wyspy Brytyjskie. Jego zapiski z tej podróży stanowią unikalne świadectwo epoki. Szczególnie zainteresowały go klasycyzujące wnętrza autorstwa Williama i Roberta Adama, które zainspirowały go do późniejszych realizacji w Wenecji.
Po powrocie zaprojektował m.in. wyższe kondygnacje pałacu Smith Mangilli Valmarana oraz odnowił kilka rezydencji patrycjuszowskich w duchu klasycyzmu. W 1786 roku uzyskał formalne uprawnienia zawodowe, a rok później został profesorem architektury statycznej w Akademii Sztuk Pięknych w Wenecji.
Najważniejsze dzieła
Największym osiągnięciem Selvy był projekt Teatro La Fenice, wybrany w konkursie ogłoszonym w 1789 roku. Budowa trwała od 1790 do 1792 roku, a teatr szybko stał się ikoną miasta. Po jego zniszczeniu w pożarze w 1836 roku, uczniowie Selvy — bracia Meduna — wiernie odtworzyli pierwotny projekt.
Wśród innych znaczących realizacji Selvy znajdują się:
Kościół San Maurizio – przebudowa w latach 1795–1806
Adaptacja kompleksu Santa Maria della Carità na siedzibę Gallerie dell’Accademia (1807–1811)
Łuk triumfalny na Canal Grande (1807), wzniesiony z okazji wizyty Napoleona
Cmentarz św. Krzysztofa (od 1808) – projekt urbanistyczny, później przekształcony
Ogrody Napoleońskie (Giardini Napoleonici) (1810), realizowane w ramach planu modernizacji miasta
Kościół Nome di Gesù (1815) – ukończony po jego śmierci przez Antoniego Diedo
Znaczenie
Selva był nie tylko utalentowanym projektantem, ale także jednym z pierwszych urbanistów nowoczesnej Wenecji. W ramach funkcji inżyniera miejskiego projektował przestrzenie publiczne, obiekty komunalne i tereny zieleni, dostosowując je do potrzeb rozwijającego się miasta, a zarazem dbając o zachowanie jego historycznego charakteru. Razem z Antonio Canovą i Leopoldem Cicognarą uchodził za jedną z kluczowych postaci weneckiego klasycyzmu.
Zmarł w Wenecji w 1819 roku.
przeczytaj więcej
Więcej zdjęć
Nome di Gesù - Styl architektoniczny
Architektura neoklasycystyczna w Wenecji
Architektura neoklasycystyczna to styl, który rozwinął się w XVIII wieku jako reakcja na barok i rokoko, czerpiąc inspiracje z klasycznych wzorców architektury starożytnej Grecji i Rzymu. Charakteryzuje się prostotą form, symetrią, harmonią oraz zastosowaniem kolumn, portyków i innych elementów klasycznych. Neoklasycyzm w architekturze dążył do wyrażenia idei rozumu, porządku oraz piękna, które były centralnymi wartościami oświecenia.
W kontekście architektury weneckiej, neoklasycyzm zyskał szczególne znaczenie w XIX wieku, kiedy to Wenecja, będąca niegdyś potężnym centrum handlowym i kulturalnym, zaczęła dostosowywać swoje budowle do nowych prądów artystycznych. Weneckie neoklasycystyczne budowle często łączyły elementy klasyczne z lokalnymi tradycjami architektonicznymi, co nadawało im unikalny charakter.
Przykłady architektury neoklasycystycznej w Wenecji obejmują takie budynki jak Pałac Ca' Rezzonico, który, mimo że zbudowany w stylu barokowym, przeszedł późniejsze modyfikacje neoklasycystyczne, oraz Kościół San Simeone Piccolo, który, zbudowany w XIX wieku, prezentuje typowe cechy neoklasycyzmu, w tym monumentalną kopułę i portyk kolumnowy.
Neoklasycyzm w Wenecji był również związany z rozwojem instytucji publicznych i kulturowych, co doprowadziło do budowy gmachów takich jak Teatr La Fenice, który, choć pierwotnie zbudowany w stylu neoklasycystycznym, przeszedł wiele renowacji i zmian w stylu w późniejszych latach.
W architekturze neoklasycystycznej w Wenecji można dostrzec wpływy zarówno lokalnych tradycji, jak i europejskich prądów artystycznych, co czyni ten styl ważnym elementem w dziejach architektury miasta. Neoklasycyzm w Wenecji nie tylko odzwierciedlał ówczesne zmiany społeczne i kulturowe, ale także przyczynił się do zachowania klasycznych wartości w kontekście nowoczesności.
przeczytaj więcej
Weneckie zabytki w tym stylu:
Nome di Gesù - Dzielnica
Santa Croce
Santa Croce to jedna z sześciu dzielnic (sestieri) Wenecji, położona w zachodniej części miasta, wzdłuż północnego brzegu Canale Grande. Graniczy z dzielnicami San Polo, Dorsoduro oraz z obszarami lądowymi, w tym z Mestre. Santa Croce jest mniej turystyczna w porównaniu do innych części Wenecji, co sprawia, że zachowała bardziej lokalny charakter.
Dzielnica ta charakteryzuje się wąskimi uliczkami, malowniczymi placami i tradycyjną architekturą wenecką. W Santa Croce znajduje się kilka istotnych zabytków, w tym kościół San Giacomo dell'Orio, który jest jednym z najstarszych w Wenecji. Warto również zwrócić uwagę na Palazzo Mocenigo, który obecnie pełni funkcję muzeum poświęconego historii tkanin i perfum.
Santa Croce jest także znana z pięknych ogrodów oraz kanałów, które tworzą malownicze tło dla spacerów. Dzielnica jest dobrze skomunikowana z innymi częściami Wenecji dzięki vaporetto (tramwajom wodnym) oraz mostom łączącym różne sestieri.
Mimo że Santa Croce nie jest tak oblegana przez turystów jak inne dzielnice, oferuje unikalny wgląd w codzienne życie mieszkańców Wenecji oraz możliwość odkrywania mniej znanych, ale równie urokliwych zakątków tego niezwykłego miasta.
przeczytaj więcej
W tej dzielnicy znajdziesz również:
Źródła grafik:
