Kościół San Pantalon, znany również jako chiesa di San Pantaleone Martire, to rzymskokatolicka świątynia znajdująca się w weneckiej dzielnicy Dorsoduro. Dedykowany św. Pantaleonowi, jest kościołem parafialnym w obrębie Patriarchatu Wenecji. Wnętrze kościoła zachwyca barokowym sklepieniem, na którym znajduje się monumentalne malowidło “Męczeństwo i chwała św. Pantaleona” autorstwa Giovanniego Antonia Fumianiego, uznawane za największe tego typu dzieło na świecie (443 m²).
Historia
Pierwsze wzmianki o kościele pochodzą z IX wieku, chociaż niektóre źródła wskazują na jego budowę w 1009 roku. W ciągu wieków kościół był wielokrotnie przebudowywany. W latach 1668–1686 jego obecna forma została zaprojektowana przez Francesca Comina. W 1745 roku kościół został konsekrowany przez patriarchę Wenecji. Mimo zmian administracyjnych w XIX wieku, kościół zachował status parafialny.
Architektura
Fasada kościoła, choć niedokończona, ma charakterystyczne cechy barokowe. Kampanila, zbudowana w latach 1704–1732, ma 46 metrów wysokości i jest przykładem weneckiej architektury dzwonnic. Wnętrze kościoła składa się z jednej nawy, otoczonej kaplicami, z bogato zdobionym prezbiterium i licznymi dziełami sztuki, w tym freskami i rzeźbami.
Wnętrze
Wnętrze kościoła jest przestronne, z wysoką nawą i trzema kaplicami po obu stronach. W prezbiterium znajduje się ołtarz główny z posągami świętych oraz malowidłami przedstawiającymi sceny religijne. Każda kaplica ma swoje unikalne dzieła, w tym obrazy autorstwa znanych artystów weneckich.
Kościół San Pantalon to nie tylko miejsce kultu, ale także ważny obiekt turystyczny, przyciągający miłośników sztuki i architektury.
Kościół San Pantalon - Data powstania
Rok 1009
Kościół San Pantalon - Główni architekci
Francesco Comin
Francesco Comin, znany również jako Comino, był włoskim rzeźbiarzem działającym w drugiej połowie XVII wieku, przede wszystkim na terenie Treviso i okolic. Choć jego biografia pozostaje niepełna, z zachowanych dokumentów wyłania się obraz twórcy aktywnego i cenionego, którego prace odgrywały istotną rolę w sztuce sakralnej regionu w czasach baroku.
Po raz pierwszy jego nazwisko pojawia się w źródłach 13 sierpnia 1658 roku, gdzie figuruje już jako doświadczony artysta. Dokument ten dotyczy przebudowy ołtarza różańcowego w kościele San Nicolò w Treviso, zamówionej przez dominikanów. Choć autorstwo projektu przypisuje się właśnie Cominowi, ze względu na skalę przedsięwzięcia przy jego realizacji pracowało kilku innych rzeźbiarzy, w tym jego brat Giovanni, a także Giovanni Grassi, Orazio Marinali i Giusto Le Court.
W 1672 roku stworzył dwie figury – św. Antoniego i św. Liberale – dla kolegiaty w Montebelluna, które jednak nie zachowały się do dziś. Kilka lat później, w latach 1678–1679, wspólnie z Paolo della Mistra zrealizował tam również drewniany chór i dwa boczne ambony, zniszczone i rozproszone po przebudowie kościoła oraz wzniesieniu nowej świątyni pod koniec XIX wieku.
W 1681 roku otrzymał zapłatę za sześć rzeźb wykonanych do kościoła San Teonisto w Treviso, które zostały prawdopodobnie zniszczone podczas bombardowania miasta w 1944 roku. Wkrótce potem Comin miał również opracować projekt architektoniczny dla kościoła San Pantalon, którego budowa rozpoczęła się przed 1682 rokiem.
Nie jest znana dokładna data jego śmierci. Jeśli uznać za prawdziwe przypisanie mu niektórych rzeźb w San Nicolò, opatrzonych datą 1687, to artysta żył jeszcze w tym czasie. Według relacji Nicolò Cimy był również autorem rzeźb dla głównego ołtarza nieistniejącego już kościoła San Michele, przebudowanego w 1689 roku przez Pietro Simoniego.
Francesco Comin nie powinien być mylony z innym artystą o tym samym imieniu i nazwisku, działającym w Treviso w połowie XVIII wieku.
przeczytaj więcej
Kościół San Pantalon - Styl architektoniczny
Architektura baroku w Wenecji
Architektura baroku to styl, który rozwijał się w Europie od końca XVI wieku do XVIII wieku, charakteryzujący się dramatyzmem, bogactwem form oraz ekspresją emocjonalną. Barok był odpowiedzią na renesansowe dążenie do harmonii i proporcji, wprowadzając dynamiczne kształty, złożone układy przestrzenne oraz bogate zdobienia. Styl ten miał swoje korzenie w Włoszech, a następnie rozprzestrzenił się na inne kraje europejskie, w tym do Polski, Francji, Hiszpanii oraz na obszarze krajów niemieckojęzycznych.
W architekturze barokowej szczególną rolę odgrywały elementy takie jak kolumny, pilastry, kopuły oraz bogato zdobione fasady. Wnętrza budowli barokowych cechują się często monumentalnymi przestrzeniami, które są wypełnione sztuką, rzeźbą oraz malarstwem, co miało na celu wywołanie silnych emocji u obserwatorów.
W Wenecji, architektura barokowa rozwinęła się w sposób szczególny, z uwagi na unikalne uwarunkowania geograficzne oraz kulturowe tego miasta. Wenecka architektura barokowa jest znana z efektownych budowli, które łączą w sobie elementy tradycyjnej architektury weneckiej z nowatorskimi rozwiązaniami typowymi dla baroku.
Jednym z najważniejszych przykładów architektury barokowej w Wenecji jest kościół Santa Maria della Salute, zaprojektowany przez Baldassarre Longhenę i ukończony w 1687 roku. Budowla ta, z charakterystyczną kopułą i bogato zdobionymi fasadami, stanowi symbol weneckiego baroku. Kościół został wzniesiony jako wotum dziękczynne za ocalenie miasta od epidemii dżumy.
Innym znaczącym obiektem jest Pałac Grassi, który, choć pierwotnie zbudowany w stylu renesansowym, przeszedł istotne zmiany w okresie baroku, a jego fasada została wzbogacona o barokowe detale. Również Palazzo Mocenigo czy Palazzo Vendramin-Calergi prezentują cechy barokowe, łącząc w sobie elegancję z monumentalnością.
W architekturze weneckiego baroku można dostrzec także wpływy klasycyzmu, co objawia się w prostocie form oraz symetrii, które zyskują na znaczeniu w późniejszym okresie. Wenecka architektura barokowa jest zatem przykładem syntezy tradycji i nowatorstwa, które przyczyniły się do niepowtarzalnego charakteru miasta, znanego z bogatej historii oraz kultury.
Podsumowując, architektura baroku w Wenecji to zjawisko, które łączy w sobie dramatyzm i bogactwo form z lokalnym dziedzictwem architektonicznym, tworząc unikalny styl, który do dziś zachwyca turystów i miłośników architektury z całego świata.
przeczytaj więcej
Weneckie zabytki w tym stylu:
Kościół San Pantalon - Dzielnica
Dorsoduro
Dorsoduro to jedna z sześciu głównych dzielnic Wenecji, położona na południowym zachodzie miasta, pomiędzy Canal Grande a Canale della Giudecca. Dzielnica ta jest znana ze swojego artystycznego charakteru, urokliwych kanałów oraz historycznych budynków, które odzwierciedlają bogate dziedzictwo kulturowe Wenecji.
Dorsoduro wyróżnia się spokojniejszą atmosferą w porównaniu do bardziej turystycznych obszarów Wenecji, takich jak San Marco. W dzielnicy znajduje się wiele ważnych instytucji kulturalnych, w tym Galleria dell'Accademia, która gromadzi jedną z najważniejszych kolekcji malarstwa weneckiego, obejmującą dzieła takich artystów jak Tintoretto, Veronese czy Bellini. Warto również wspomnieć o Peggy Guggenheim Collection, muzeum sztuki nowoczesnej, mieszczącym się w dawnym pałacu, które prezentuje prace znanych artystów XX wieku.
Dorsoduro jest również domem dla wielu kościołów, z których najbardziej znanym jest Basilica di Santa Maria della Salute, barokowa świątynia wzniesiona w XVII wieku jako wotum dziękczynne za zakończenie epidemii dżumy. Inne ważne obiekty sakralne to kościół San Pantalon, znany z imponującego malowidła sufitowego, oraz kościół San Nicolò da Tolentino.
Dzielnica ta charakteryzuje się również malowniczymi kanałami, wąskimi uliczkami i urokliwymi placami, takimi jak Campo Santa Margherita, popularne miejsce spotkań mieszkańców i turystów. Dorsoduro jest także miejscem, gdzie można znaleźć liczne kawiarnie, restauracje i sklepy z lokalnymi produktami, co czyni ją idealnym miejscem do odkrywania autentycznego życia weneckiego.
Dorsoduro, z jego bogatą ofertą kulturalną, piękną architekturą i spokojniejszą atmosferą, stanowi ważny element weneckiego krajobrazu, przyciągając zarówno turystów, jak i mieszkańców, którzy pragną cieszyć się urokami tego unikalnego miasta.
przeczytaj więcej
W tej dzielnicy znajdziesz również:
Źródła grafik:
